ویترکتومی چیست؟

ویترکتومی نوعی جراحی چشم برای درمان مشکلات مختلف شبکیه و زجاجیه است. در طول جراحی ، زجاجیه (ویتره) برداشته شده و محلول دیگری جایگزین آن می شود. زجاجیه یک ماده ژل مانند است که قسمت میانی چشم را پر می کند.شبکیه لایه ای از سلول های عصبی در پشت چشم است. این سلول ها نور را به پیام عصبی تبدیل کرده و به مغز می فرستند. برای رسیدن نور به شبکیه، زجاجیه باید شفاف باشد.خون داخل زجاجیه ممکن است مسیر نور را مسدود کند. همچنین اسکار در زجاجیه می تواند شبکیه چشم را جابجا یا پاره کند که تمام این موارد باعث اختلال بینایی می شوند. ویترکتومی در موارد پارگی شبکیه نیز انجام می شود. برداشتن زجاجیه باعث دسترسی بهتر به شبکیه چشم و کاهش کشش روی شبکیه می گردد.در طول ویترکتومی ، جراح شما (چشم پزشک فوق تخصص شبکیه) از ابزارهای کوچکی برای برش زجاجیه و مکش آن استفاده می کند. سپس مشکلات شبکیه مانند سوراخ ترمیم می شود. ممکن است در انتهای عمل چشم با هوا، روغن سیلیکون و یا گاز های دیگری پر شود تا به  قرارگیری شبکیه در موقعیت مناسب خود کمک کند.

ویترکتومی برای چه بیمارانی انجام می شود؟

اگر یکی از مشکلات چشمی زیر را دارید ممکن است به ویترکتومی نیاز داشته باشید:

• رتینوپاتی دیابتی
• جداشدگی شبکیه
• خونریزی زجاجیه
• عفونت داخل چشمی
• آسیب شدید چشم
• سوراخ در قسمت مرکزی شبکیه چشم (ماکولا)
• چین و چروک در قسمت مرکزی شبکیه چشم
• مشکلات خاص بعد از عمل جراحی آب مروارید

همه این مشکلات پزشکی می توانند باعث کاهش بینایی شوند. در صورت عدم درمان، برخی از آنها حتی می توانند منجر به نابینایی شوند. ویترکتومی می تواند به صورت نسبی یا کامل دید را بازگرداند. گاهی نیاز به ویترکتومی اورژانسی است – برای مثال در آسیب چشم یا عفونت های داخل چشمی، در موارد دیگر ، چشم پزشک ویترکتومی شما را با تعیین وقت قبلی انجام می دهد.ممکن است ویترکتومی تنها گزینه درمان شما نباشد. به عنوان مثال ، اگر شما مبتلا به رتینوپاتی دیابتی هستید ، ممکن است چشم پزشک روشی به نام لیزر PRP را توصیه کند.اگر شبکیه چشم جدا شده باشد ، ممکن است لیزر درمانی یا روشی به نام رتینوپکسی پنوماتیک انجام شود. با این حال، اگر دچار جداشدگی پیچیده شبکیه هستید ، یا اگر بیماری چشم شما باعث خونریزی در زجاجیه شده است ، به احتمال زیاد به ویترکتومی نیاز دارید. از چشم پزشک خود در مورد مزایا و خطرات همه گزینه های درمانی سوال کنید.

ویترکتومی چه عوارضی دارد؟

همانند سایر جراحی ها، ویترکتومی نیز ممکن است با عوارضی همراهی داشته باشد. خطرات این جراحی ممکن است به سن ، شرایط پزشکی و ویژگی های مشکل چشمی شما بستگی داشته باشد. برخی از عوارض این روش عبارتند از:

• عفونت
• خونریزی بیش از حد
• افزایش فشار داخل چشمی
• جدا شدن مجدد شبکیه و یا جدا شدن ناشی از جراحی
• افزایش میزان تشکیل آب مروارید
• مشکلات حرکتی چشم بعد از عمل
• تغییر در عیوب انکساری

همچنین این خطر وجود دارد که جراحی اول مشکل چشم شما را با موفقیت برطرف نکند. در این صورت ، ممکن است نیاز به جراحی مجدد داشته باشید. البته توجه داشته باشید که ویترکتومی در بیماری های مختلف معمولا بالای 90% با موفقیت همراه است و عوارض ذکر شده نسبتا نادر هستند.

چه آمادگی هایی برای قبل از ویترکتومی لازم است؟

از چشم پزشک خود بپرسید که چه کارهایی برای آمادگی قبل از عمل نیاز است. بپرسید که آیا لازم است قبل از عمل ، مصرف هرگونه دارو را متوقف کنید یا خیر. شما صبح عمل باید ناشتا باشید.قبل از ویترکتومی نیاز به معاینه شبکیه است. همچنین ممکن است برای بررسی دقیق تر شبکیه نیاز به سونوگرافی چشم باشد.

روند جراحی ویترکتومی به چه صورت است؟

جزئیات جراحی ممکن است تا حدودی متفاوت باشد. یک فوق تخصص جراحی شبکیه عمل شما را انجام می دهد. به طور کلی ، روند جراحی به صورت زیر است:

ممکن است در حین عمل جراحی بیدار باشید. دارویی دریافت خواهید کرد که به آرامش شما کمک می کند. در این مورد ، چشم پزشک شما ممکن است از قطره ها و تزریق های بی حسی استفاده کند تا مطمئن شود چیزی احساس نمی کنید.

در موارد دیگر، ممکن است بیهوش شوید. در این صورت ، شما در طول جراحی خواهید خوابید و آن را به خاطر نخواهید آورد.

چشم پزشک یک برش کوچک در صلبیه ، قسمت سفید چشم شما ایجاد می کند و سپس زجاجیه و هر گونه بافت اسکار یا مواد خارجی را برمی دارد.

درصورت نیاز سایر ترمیم های چشمی انجام می شود، به عنوان مثال ، ممکن است از لیزر برای رفع پارگی در شبکیه چشم استفاده شود. در برخی موارد، در انتهای عمل چشم با گاز پر می شود تا شبکیه در جای خود نگه داشته شود. همچنین ممکن است زجاجیه با مایع دیگری مانند روغن سیلیکون یا سرم جایگزین شود.

در صورت بخیه زدن محل برش ها، بخیه ها اغلب جذبی هستند.

در انتهای عمل پماد آنتی بیوتیک روی چشم شما قرار می گیرد تا از عفونت جلوگیری کند وچشم شما پانسمان می شود.

بعد از ویترکتومی چه نکاتی را باید رعایت کنید ؟

از چشم پزشک خود در مورد انتظارات بعد از عمل جراحی بپرسید. در بیشتر موارد ، شما می توانید همان روز به خانه بروید. برنامه ریزی کنید تا بعد از عمل کسی شما را به خانه برساند.حتماً از دستورات چشم پزشک خود در مورد مراقبت از چشم پیروی کنید. برای جلوگیری از عفونت ، ممکن است لازم باشد قطره آنتی بیوتیک مصرف کنید. ممکن است چشم شما بعد از عمل کمی درد داشته باشد ، اما می توانید از مسکن های بدون نسخه استفاده کنید. ممکن است لازم باشد تا یک روز یا بیشتر ازپچ چشمی استفاده کنید.اگر در حین ویترکتومی حباب گاز در چشم شما قرار گرفته باشد، باید دستورالعمل های خاصی را در مورد وضعیت استراحت بعد از عمل رعایت کنید (برای مثال تا مدتی برای خوابیدن به صورت دمر و روی شکم قرار بگیرید). برای جلوگیری از عوارض ، همچنین باید از سفرهای هوایی برای مدتی پس از عمل اجتناب کنید. از چشم پزشک خود بپرسید کی می توانید سوار هواپیما شوید یا خیر.معمولا یک روز بعد از عمل بیمار معاینه می شود. در صورت کاهش دید یا افزایش درد یا تورم در اطراف چشم حتماً فوراً به چشم پزشک خود اطلاع دهید. اگر در طول عمل جراحی روغن سیلیکون به چشم شما تزریق شود، ممکن است در نهایت به جراحی دوم برای برداشتن آن از چشم نیاز داشته باشید.دید شما ممکن است بعد از ویترکتومی کاملاً طبیعی نشود، به ویژه اگر بیماری زمینه ای شما باعث آسیب دائمی به شبکیه چشم شده باشد.